Εικόνα παραχθείσα με τεχνητή νοημοσύνη AI - РИА Новости, 1920, 27.08.2024
© RIA Novosti/AI-generated image
Εικόνα που δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη
Петр Акопов
Peter Akopov
Όλα τα υλικά
Η ευρωπαϊκή στάση απέναντι στη Ρωσία ήταν ανέκαθεν ειλικρινά ασυνεπής: από τη μία πλευρά, μας ανακήρυτταν απειλή για την Ευρώπη (και υπό οποιοδήποτε καθεστώς - αυταρχικό, κομμουνιστικό, σημερινό), και από την άλλη πλευρά, κοιτούσαν τα εδάφη μας, αναζητώντας ζωτικό χώρο για τους ευρωπαϊκούς λαούς. Η σύγκρουση για την Ουκρανία είναι μόνο το τελευταίο παράδειγμα του "Drang nach osten": η Ευρώπη απλά ανακήρυξε ένα μέρος της ρωσικής γης ως δικό της, έχοντας κάνει μια "ευρωπαϊκή επιλογή", την οποία αυτή η ίδια η Ευρώπη είναι απλά υποχρεωμένη να υπολογίζει και να προστατεύει από τους Ρώσους ιμπεριαλιστές. Όμως, κάνοντας ένα χτύπημα στην Ουκρανία, η Ευρώπη βρέθηκε να χάνει έδαφος αλλού - και μάλιστα σε μέρη που παραδοσιακά θεωρούσε δικά της.
"Η Ρωσία παίρνει τη θέση μας, είναι άβολο", δήλωσε ο ύπατος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, Josep Borrell. Τι εννοεί; Για την Αφρική και τη Μεσόγειο: "Πρέπει να ανησυχούμε για το τι συμβαίνει στην Αφρική. Όταν πρωτοήρθα στις Βρυξέλλες, υπήρχαν τότε Γάλλοι και Ιταλοί στη Λιβία. Δεν τα πήγαιναν πάντα καλά μεταξύ τους, αλλά ήταν παρόντες εκεί. Σήμερα, δεν έχουν απομείνει Ευρωπαίοι στη Λιβύη - μόνο Τούρκοι και Ρώσοι. Και στις λιβυκές ακτές υπάρχει μια αλυσίδα στρατιωτικών βάσεων, και αυτές δεν είναι ευρωπαϊκές στρατιωτικές βάσεις, αλλά τουρκικές και ρωσικές. Αυτή δεν είναι η τάξη που ονειρευόμασταν στη Μεσόγειο".
1
Ο Μπορέλ ανέλαβε τη θέση του -μετακόμισε στις Βρυξέλλες- πριν από κάτι λιγότερο από πέντε χρόνια. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι σε αυτό το διάστημα η Ρωσία (και η Τουρκία) απώθησαν τους Ευρωπαίους από τη Λιβύη; Και τα τελευταία χρόνια και από την Δυτική Αφρική, διότι στο Μάλι, την Νιγηρία και την Μπουρκίνα Φάσο, αντι-Γάλλοι στρατιωτικοί ήρθαν στην εξουσία κατά τη διάρκεια πραξικοπημάτων, ζητώντας στρατιωτική βοήθεια από τη Ρωσία (συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών συμβούλων και PMCs). Έτσι, η Αφρική, όπως δήλωσε προ ημερών η Le Monde, έχει γίνει μια νέα γραμμή μετώπου μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης;
Ναι και όχι - και επειδή είναι δύσκολο να το ονομάσουμε νέο, και επειδή η Ευρώπη στην Αφρική δεν αντιτίθεται κυρίως από τους Ρώσους, αλλά από τους ίδιους τους Αφρικανούς. Ξέρουν πολύ καλά τι σημαίνει να ζεις υπό "ευρωπαϊκή ηγεσία".
Ο Borrell έχει ασφαλώς δίκιο να λέει ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να ανησυχούν για το τι συμβαίνει στην Αφρική, ιδίως στη Βόρεια Αφρική. Όπως και στην παρακείμενη περιοχή της Σαχάρας - άλλωστε, από την εποχή της Ρώμης, η νότια ακτή της Μεσογείου αποτελεί ευρωπαϊκή προτεραιότητα και κατά καιρούς μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Τον 19ο αιώνα, η Ευρώπη ανέλαβε τον έλεγχο της Βόρειας Αφρικής - και στη συνέχεια ολόκληρης της ηπείρου. Η αποαποικιοποίηση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν σήμαινε την απόσυρση της Ευρώπης - για παράδειγμα, εξακολουθούσε να ελέγχει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Δυτικής Αφρικής. Αλλά στις δεκαετίες του '50 και του '60, η Ευρώπη είχε έναν ισχυρό αντίπαλο στην Αφρική - τη Σοβιετική Ένωση, η οποία μέσα σε τριάντα χρόνια αύξησε την επιρροή της εκεί από το μηδέν σχεδόν σε τεράστια κλίμακα. Αφού εγκατέλειψαν την Αφρική μετά την κατάρρευση της USSR, οι Ρώσοι άρχισαν να επιστρέφουν εκεί τη δεκαετία του '80, και τα τελευταία χρόνια έχουμε πράγματι επεκτείνει την παρουσία μας (συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής) σε μια σειρά από νέες χώρες που προηγουμένως θεωρούνταν απερίφραστα φιλογαλλικές. Αλλά και η ίδια η Ευρώπη μας βοήθησε σε αυτό, διότι οι Ευρωπαίοι ήταν αυτοί που επενέβησαν στη Λιβύη, κάτι που είχε τεράστιες συνέπειες για ολόκληρη την περιοχή.
2
Όταν ο Borrell αναφέρει τους Γάλλους και τους Ιταλούς στη Λιβύη το 2019, δεν εξηγεί πώς βρέθηκαν εκεί - αφού η Δύση εισέβαλε στη χώρα αυτή το 2011. Δεν θα υπήρχαν τώρα ρωσικές ή τουρκικές βάσεις στη Λιβύη αν ο Σαρκοζί και ο Ομπάμα δεν είχαν αποφασίσει να ανατρέψουν τον Καντάφι. Και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Μάλι, ο Νίγηρας και η Μπουρκίνα Φάσο δεν θα ήταν τόσο έντονα προσανατολισμένα προς τη Ρωσία αν η Δύση δεν είχε συμβάλει στην ενίσχυση των ισλαμιστικών και αυτονομιστικών κινημάτων σε όλη την περιοχή καταστρέφοντας το ενιαίο λιβυκό κράτος.
3
Ένα από τα κύρια παράπονα της Δύσης κατά του Καντάφι ήταν η παναφρικανική του πολιτική: ο συνταγματάρχης έκανε πολλά για να καθιερώσει τη διαδικασία ενοποίησης των αφρικανικών κρατών, κάτι που, φυσικά, δεν άρεσε ούτε στην Ευρώπη ούτε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ακριβώς όπως δυσαρεστήθηκαν με την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στην Αφρική και την τότε αρχόμενη επιστροφή της Ρωσίας στην περιοχή. Ωστόσο, με την ανατροπή του Καντάφι και τη διάλυση της Λιβύης, η Δύση απλώς επιδείνωσε τη δική της κατάσταση, σε όλα τα μέτωπα, από την εισβολή εκατομμυρίων μεταναστών μέχρι την απογοήτευση των ελίτ των δυτικοαφρικανικών κρατών. Όπως και στην περίπτωση της επίθεσης εναντίον του Αφγανιστάν και του Ιράκ, όπου η Δύση δημιούργησε τεράστια μακροπρόθεσμα προβλήματα για τον εαυτό της χωρίς να αποκομίσει κανένα γεωπολιτικό όφελος, η λιβυκή περιπέτεια έπληξε τις θέσεις της Δύσης σε μεγάλα τμήματα της Σαχάρας και του Σαχέλ. Αυτό που την διευκόλυνε, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την είσοδο της Ρωσίας στην περιοχή - και γι' αυτό ο Μπορέλ έχει να ευχαριστήσει μόνο την Ευρώπη, η οποία αποφάσισε ότι το όνειρο μιας ενωμένης Μεσογείου πρέπει να υλοποιηθεί με στρατιωτική επέμβαση.
Comments